วินัยในการเที่ยวญี่ปุ่น

   ถ้าพูดถึงเรื่องความเป็นมีวินัยต้องยกให้ชาวญี่ปุ่น ได้ขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่ประชาชนเขามีระเบียบวินัยมากที่สุด หากมีโอกาสได้ไป เที่ยวญี่ปุ่น สักครั้ง  เราไม่ควรมองข้ามมารยาทในสังคม เพราะคนญี่ปุ่นเค้าถือว่าเป็นเรื่องสำคัญมาก

           1. การขึ้นลงบันไดเลื่อนของชาวญี่ปุ่น  โดยปกติแล้วจะให้ยืนชิดซ้าย อย่ายืนขวางบันได เพราะจะเว้นทางไว้สำหรับคนที่เร่งรีบจะได้เดินขึ้นลงได้สะดวก ยกเว้นภูมิภาคคันไซที่จะยืนชิดขวา แล้วคันไซคือที่ไหนบ้างน่ะเหรอ ก็มี เฮียวโงะ โอซาก้า เกียวโต วากายาม่า ชิงะ นารา และมิเอะ ไม่เพียงแต่บันไดเลื่อนเท่านั้นนะ แม้แต่การเดินบนทางเท้าก็เช่นกันคนญี่ปุ่นก็จะเว้นช่องแบบนี้เหมือนกัน

           2.  มารยาทในการใช้ลิฟต์ การใช้ลิฟต์ของคนญี่ปุ่น ผู้ที่เข้าไปคนแรกจะต้องทำหน้าที่เป็นคนกดเปิดปิดประตูให้คนอื่นๆ และเมื่อถึงชั้นที่จะต้องออกไปก็ต้องรอให้คนอื่นออกไปให้ครบก่อน ถึงจะออกไปเป็นคนสุดท้าย หากเข้าไปในลิฟต์แล้วเห็นผู้หญิงเป็นคนกดลิฟต์อย่าคิดว่าผู้ชายไม่มีน้ำใจนะจ๊ะ เพราะนั่นคือธรรมเนียมของเขานั่นเอง

           3. ทุกครั้งที่ไปทัวร์ญี่ปุ่นจะซื้อของหรือจ่ายเงินหรือจะทำอะไรให้เข้าคิวต่อแถวเสมอ การเข้าคิวเป็นเรื่องปกติของคนญี่ปุ่นอยู่แล้ว ไม่ว่าจะไปที่ไหนเราก็จะเห็นการเข้าคิวที่เป็นระเบียบเรียบร้อยยังจำได้ไหมเมื่อครั้งเกิดสึนามิที่ญี่ปุ่น ชาวญี่ปุ่นเค้ายังเข้าคิวรอไม่มีแตกแถวเลยสักนิด ทั้งรอรถประจำทาง รอเข้าห้องน้ำ รอคิวอาหาร หรือรอซื้อของต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเด็กเล็กหรือคนแก่ก็ปฏิบัติเช่นเดียวกัน

          4. ระหว่างนั่งรถไฟควรปิดเสียงโทรศัพท์  เนื่องจากการเดินทางส่วนใหญ่ของชาวญี่ปุ่นก็คือการนั่งรถไฟ ดังนั้นแล้วการปิดเสียงโทรศัพท์ระหว่างนั่งรถไฟ เป็นมารยาทที่ชาวญี่ปุ่นเขาปฏิบัติกันเป็นประจำ เพื่อเป็นการเคารพสิทธิส่วนบุคคล จึงควรเปิดเป็นระบบสั่นแทน ไม่ควรพูดคุยโทรศัพท์ในขณะโดยสาร หากจำเป็นให้ส่งเป็นข้อความจะดีกว่า 

          5. เมื้อซื้อของแล้วเวลาชำระเงิน ให้วางเงินในถาดที่ร้านได้จัดเตรียมไว้ให้ ตามร้านค้าต่างๆ จะมีถาดสำหรับวางเงินไว้ตรงที่จ่ายเงินให้แล้ว เวลาเราซื้อของเสร็จแล้วจะชำระเงิน ก็ให้นำเงินไปวางไว้ในถาด ทั้งนี้เพื่อป้องกันการสับสนทั้งการรับและการทอนเงินคืน และจะสังเกตได้ว่าหากได้รับธนบัตรไป เค้าก็จะพูดย้ำว่ารับเงินมาเท่าไหร่ และนับเงินทอนไปวางบนถาดให้เห็นกันชัดๆ เลย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความซื่อสัตย์ต่อลูกค้า

          6. หลีกเลี่ยงการพูดคุยเสียงดังในที่สาธารณะ คนญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับการเคารพความเป็นส่วนตัวอย่างมาก และถือว่าพื้นที่สาธารณะเป็นพื้นที่ส่วนรวมที่ทุกคนในสังคมใช้ร่วมกัน เราจึงเห็นบรรยากาศในสถานที่สาธารณะต่างๆ รวมถึงสถานีรถไฟที่ เงียบมาก แทบไม่ได้ยินเสียงอะไรเลย จะได้ยินก็คงเป็นเสียงตอนเดินเท่านั้น ดังนั้นใครไปญี่ปุ่นแล้วไปใครทำเสียงดังในที่สาธารณะ แบบนั้นถือว่าเสียมารยาทมากๆ นะคะ

          7. ในขณะที่พนักงานกำลังให้บริการคนอื่นอยู่ คุณควรต้องรอก่อน  เช่น ของชิ้นนี้ชอบจังเลยอยากจะเข้าไปถามว่ามันคืออะไร แล้วราคาเท่าไหร่นะ แต่คนขายติดให้บริการลูกค้าคนอื่นอยู่ จะเข้าไปถามเลยดีหรือเปล่า อย่าทำอย่างนั้นเชียวนะ เพราะถือว่าเป็นการเสียมารยาทอย่างมาก ควรรอให้เจ้าของร้านหรือพนักงานให้บริการคนนั้นเสร็จเสียก่อน เค้าถึงจะมาให้บริการเราเป็นคนถัดไป

          8. ไม่ต้องให้ทิป งานบริการในญี่ปุ่นถือว่าทำด้วยใจ ไม่จำเป็นต้องให้ทิป ถ้าหากเราอยากให้จนแกล้งวางไว้บนโต๊ะ เผลอๆ เค้าอาจจะวิ่งเอามาคืนเราซะอีก

          10. การใช้ตะเกียบคีบอาหารให้คนอื่นนั้น  ไม่ควรใช้ตะเกียบของตนเองคีบอาหารให้คนอื่น หากจำเป็นต้องใช้ตะเกียบคู่ใหม่เปรียบเสมือนช้อนกลาง หรือถ้าไม่มีคู่ใหม่จริงๆ ก็ใช้ตะเกียบของเรากลับด้านคีบอาหาร และผู้รับอาหารไม่ควรคีบตะเกียบรับต่อกัน แต่ควรยื่นจานของตนให้

          11. วัฒนธรรมของญี่ปุ่นคือจะทิ้งกระดาษทิชชู่ลงในชักโครก ท่านทั้งหลายอาจจะงงๆ กันสักหน่อย ทำไมถึงให้ทิ้งในชักโครก ก็เพราะคนญี่ปุ่นเค้าจะมีกระดาษทิชชู่แยกกันอย่างชัดเจน กระดาษทิชชู่ที่ใช้ในชีวิตประจำวันจะยาวและเหนียวกว่า แต่กระดาษทิชชู่ที่ใช้ในห้องน้ำจะเส้นใยที่เปื่อยยุ่ยง่ายกว่า สามารถสลายได้ เพราะฉะนั้นให้ทิ้งลงไปในชักโครกได้เลย บ้านเมืองเขาช่างคิดช่างประดิษฐ์ดีแท้หนอ

          12. เวลาจะทิ้งขยะกรุณาแยกขยะและทิ้งให้ถูกที่ เราจะเห็นว่าถังขยะที่ญี่ปุ่น จะมีเรียงกันเป็นแถว โดยแยกประเภทเอาไว้ให้เรียบร้อยแล้ว หากจะทิ้งขยะที่ญี่ปุ่นก็ต้องดูดีๆ ล่ะ อย่าไปทิ้งสุ่มสี่สุ่มห้า ขยะประเภทไหนทิ้งไว้ตรงไหนทิ้งให้ถูกนะจ๊ะ ซึ่งโดยทั่วไปในญี่ปุ่น เราจะไม่พบถังขยะตามทางเท้า ยกเว้นหน้าร้านค้าสะดวกซื้อสถานีรถไฟ และภายในอาคารไม่ต้องให้ทิป งานบริการในญี่ปุ่นถือว่าทำด้วยใจ ไม่จำเป็นต้องให้ทิป ถ้าหากเราอยากให้จนแกล้งวางไว้บนโต๊ะ เผลอๆ เค้าอาจจะวิ่งเอามาคืนเราซะอีก

          13. ห้ามขี่จักรยานซ้อนท้าย อีกเรืองหนึ่งของกฎจราจรของญี่ปุ่นที่ควรรู้ไว้ บางทีเราอาจจะไปเที่ยวแล้วเช่าจักรยานมาปั่นชมเมือง ก็ควรเช่ามาคนละคัน เพราะเค้าห้ามนั่งซ้อนท้ายกัน รวมไปถึงไม่ใส่หูฟัง ไม่โทรศัพท์ ไม่ถือร่มในขณะขี่จักรยานด้วยนะ

          14. ไม่ต้องโบกรถเมล์ เขามาจอดรับเราเองจ้า เราอาจจะเคย ชินกับรถเมล์บ้านเราที่ต้องรีบโบกไม่งั้นเลยป้าย หรือไม่ก็ขับผ่านเราไปหน้าตาเฉย ที่ญี่ปุ่นไม่ต้องกลัวเลยว่ารถเมล์จะไม่จอด เพราะเค้าจะจอดตามป้ายที่กำหนดไว้อยู่แล้ว และมีตารางเวลากำหนดไว้ชัดเจน รถเมล์จะจอดทุกป้ายแม้ไม่มีคนรอก็ตาม เราเพียงแต่ไปยืนให้ถูกป้ายเท่านั้นเดี๋ยวค้าก็จะจอดรับเราเอง

          15. ก่อนเข้าบ้านหรือเข้าห้อง ถอดรองเท้าทุกครั้งและใช้รองเท้าแตะสำหรับใส่ในบ้าน และหากจะเข้าห้องน้ำก็ต้องเปลี่ยนเป็นรองเท้าสำหรับเข้าห้องน้ำ

            รู้ไว้ก่อนทัวร์ญี่ปุ่น จะทำให้คุณไม่เป็นแกะดำ และปฏิบัติตัวได้กลมกลืนกับคนญี่ปุ่นได้ดีทีเดียวเลยค่ะ