วิหารวัดสัพพัญญู

           ท่านใดที่ได้มาเที่ยวพม่า ทัวร์พม่า จะสังเกตุได้ว่า จะมีวัดเป็นศูนย์รวมพุทธศาสนิกชนชาวพม่าเสียเป็นส่วนใหญ่ และวัดที่ยังเป็นตำนานที่น่าสนใจนั่นก็คือ วัดสัพพัญญู ซึ่งเป็นวิหารที่สร้างมาแล้ว 870 ปี ก่อนสมัยสุโขทัย  สร้างโดยพระเจ้าอลองสิทธูซึ่งครองราชย์ต่อจากรัชกาลพรเจ้าจันสิทธะ และเป็นพระราชนัดดาของพระเจ้าอนุรุทมหาราช (อโนรธามังช่อ) ถือเป็นวัดประจำรัชกาล  สร้างเลียนแบบวัดในอินเดีย เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสมี 5 ชั้น มีมุขเดียวกว้างด้านละ 180 ฟุต สูงถึงยอด201 ฟุต ถือเป็นวิหารที่สูงที่สุดในเมืองพุกาม ตัวอาคารเป็น 2 ตอนซ้อนกัน ตอนล่างเป็นพื้น 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นที่สำหรับคฤหัสถ์พัก ชั้นที่ 2 เป็นที่สำหรับพระสงฆ์พัก ชั้นที่ 3 มีมณฑปมีมุขทางด้านหน้า ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยหน้าตัก 3 ศอก บนฐานชุกชี เป็นพระประธานของวัด เป็นพระปูนปั้นปิดทอง ชั้นที่ 4 เป็นที่เก็บพระไตรปิฏกต่อขึ้นไปเป็นชั้นทักษิณย่อเข้าไปอีก 3 ชั้น ถึงองค์สถูปทรงปรางค์ที่เป็นยอดชั้นที่ 5 อันเป็นที่ประดิษฐานพระบรมธาตุ มีบันไดก่อเป็นทางขึ้นไปกันทุกชั้น ตัวอาคารของวิหารวัดสัพพัญญูแห่งนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นวิหารที่แสดงให้เห็นความก้าวหน้าในการก่อสร้างโดยมีความสูงถึง 5 ชั้น มีบันไดและทางเดินในผนังติดต่อกันโดยตลอดคล้ายกับทางเดินในผนังที่วิหารวัดศรีชุม จังหวัดสุโขทัย และเป็นวิหารที่มีอากาศถ่ายเท มีแสงสว่างดีกว่าวิหารอื่นๆ ในพุกาม วิหารของวัดที่ทำเป็นชั้นๆ มีห้องต่างๆ มากมายใช้ประโยชน์ได้ทั้งพระภิกษุและคฤหัสถ์เพื่อปฏิบัติธรรม ลักษณะนี้เห็นจะมีตัวอย่างที่รู้จักกันดีก็คือ โลหะปราสาทที่อนุราธปุระ ประเทศศรีลังกา  และในเมืองไทยของเราก็คือโลหะปราสาทที่วัดราชนัดดา กรุงเทพฯ ซึ่งสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดให้สร้างขึ้น

          ข้อที่น่าเสียดายอย่างหนึ่งของวิหารวัดสัพพัญญูก็คือ วัดแห่งนี้รกร้างมาเป็นเวลาช้านาน  แม้กระทั่งในปัจจุบันก็ยังไม่มีพวกสัปบุรุษรับเป็นกรรมการรักษาวัด เหมือนกับวัดมหาธาตุชเวซิกองหรือวัดอนันดา ฉะนั้น พวกลวดลายปูนปั้นตามซุ้มจรนำ หน้าต่าง ประตู จึงดูค่อนข้างทรุดโทรมไม่สวยงามประณีตบรรจง แม้ว่าจะมีกรมตรวจโบราณคดีของอังกฤษมาบูรณปฏิสังขรณ์  แก้ไขส่วนที่ชำรุดแล้วฉาบปูนขาวทั้งข้างนอกและข้างในของวิหาร แต่ถึงอย่างไร อาจกล่าวได้ว่าวิหารแห่งนี้ถือเป็นแบบอย่างที่ดีแห่งหนึ่งของสถาปัตยกรรมแบบพม่า